Powołane w 2014 r. Centrum to najważniejszy w kraju ośrodek badań z zakresu demografii historycznej i historii gospodarczej okresu preindustrialnego. Kierowane przez prof. Cezarego Kuklo środowisko, którego przedstawiciele wywodzą się z grona absolwentów nie tylko historii, ale też socjologii i ekonomii, realizowała lub realizuje szereg projektów badawczych NCN i NPRH. Łączy się w nich tradycyjne podejście historyczne, ze szczególną rolą metod statystycznych, z nowoczesnymi technikami badawczymi wykorzystującymi zbudowane bazy danych historycznych takie jak GIS, SOCSIM. Centrum stara się również realizować w praktyce badawczej ideę połączenia nauk humanistycznych z przyrodniczymi, dzięki czemu stworzono nowoczesny model współpracy historyków i przyrodników opisujących wspólnie przeszłość gospodarczą kraju.

Pracownikami Centrum są:

1. prof. Cezary Kuklo – dyrektor
2. dr hab. Piotr Guzowski, prof. UwB – sekretarz naukowy
3. dr hab. Krzysztof Boroda
4. dr hab. Marzena Liedke, prof. UwB
5. dr Ewa Kaźmierczyk
6. dr Piotr Łozowski
7. dr Radosław Poniat
8. mgr Łukasz Baranowski
9. mgr Jakub Dobrzyński
10. mgr Jakub Grodzki
11. mgr Monika Kozłowska-Szyc
12. mgr Jakub Kozłowski
13. mgr Maciej Kwiatkowski
14. mgr Paweł Niziołek
15. mgr Julia Polcyn

Projekty grantowe realizowane w Centrum:

1. Rodzina i jej gospodarstwo na ziemiach polskich w geografii europejskich struktur rodzinnych do połowy XX wieku (2012–2017, grant NPRH, kierownik – Cezary Kuklo)
2. Akta synodów prowincjonalnych Jednoty Litewskiej 1638 – 1655. Edycja źródła (2013–2016, grant NCN, kierownik – Marzena Liedke)
3. Procesy modernizacyjne w tradycyjnym społeczeństwie Europy peryferyjnej, (2015–2019, grant NCN, kierownik – Cezary Kuklo)
4. W poszukiwaniu transdyscyplinarnej synergii: przełomy gospodarcze Polski z perspektywy historyczno-przyrodniczej na tle europejskim, (2016–2019, grant NPRH, kierownik – Piotr Guzowski)
5. Rynek nieruchomości Starej i Nowej Warszawy w okresie późnego średniowiecza (2016–2019, grant NCN – kierownik Piotr Łozowski)
6. Religijne uwarunkowania przemian gospodarczych i demograficznych w okresie preindustrialnym na przykładzie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, (2017–2022, grant NCN, kierownik – Piotr Guzowski)
7. Zdolności finansowe państw jagiellońskich w XVI wieku na tle porównawczym (2018–2022, grant NCN, kierownik – Piotr Guzowski)
8. Akta synodów prowincjonalnych i dystryktowych Jednoty Litewskiej. Krytyczna edycja źródeł (2017–2022, grant NPRH, kierownik – Marzena Liedke)
9. Mała epoka lodowcowa a kryzys gospodarczy w Polsce wczesnonowożytnej (2019–2022, grant NCN, kierownik – Monika Kozłowska)
10. Nierówności ekonomiczne w Rzeczpospolitej Obojga Narodów i ich społeczno-polityczne konsekwencje (2019–2023, grant NCN, kierownik – Radosław Poniat)
11. Historia chłopów w Polsce – stereotypy a rzeczywistość historyczna (2021–2023, program Społeczna odpowiedzialność nauki, kierownik – Piotr Guzowski)
12. Rodzina, gospodarstwo domowe i standard życia w Wilnie w XVIII w. (2021–2024, grant NCN, kierownik – Radosław Poniat)
13. Przemiany w strukturach rodziny w wyniku specyficznej urbanizacji. Demograficzne aspekty kształtowania się kolejarskiego miasta Łapy w latach 1851–1939 (2022–2024, grant NCN, kierownik – Jakub Dobrzyński)

Ponadto członkowie Centrum uczestniczą w innych projektach realizowanych na Uniwersytecie w Białymstoku:

1. Kodeks Dyplomatyczny Podlasia: ziemia drohicka, mielnicka i bielska (2014–2020, grant NPRH, kierownik – Jan Tęgowski)
2. Rewolucja militarna jako czynnik modernizacyjny skarbowości i organizacji państwa polsko-litewskiego na tle europejskim (2017–2021, grant NCN – kierownik Karol Łopatecki)
3. Społeczne i gospodarcze znaczenie obozów wojskowych jako największych miast w państwie polsko-litewskim w XVI i pierwszej połowie XVII wieku (2019–2022, grant NCN – kierownik Karol Łopatecki)

Publikacje pracowników Centrum

Seria Prace Centrum Badań Struktur Demograficznych i Gospodarczych Przednowoczesnej Europy Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu w Białymstoku:

• tom 1: Struktury demograficzne rodziny na ziemiach polskich do połowy XX wieku. Przegląd badań i problemów, red. Piotr Guzowski, Cezary Kuklo, Białystok 2014.
• tom 2: Piotr Guzowski, Cezary Kuklo, Radosław Poniat, O historii integralnej w ujęciu Andrzeja Wyczańskiego, Białystok 2015.
• tom 3: Studies on family and household in preindustrial Poland, red. Piotr Guzowski, Cezary Kuklo, Białystok 2015.
• tom 4: Marzena Liedke, Rodzina magnacka w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII wieku: studium demograficzno-społeczne, Białystok 2016.
• tom 5: Cezary Kuklo, The Population of the Holy Cross parish in Warsaw in the 18th century, Białystok 2016.
• tom 6: Krzysztof Boroda, Geografia gospodarcza Królestwa Polskiego w XVI wieku, Białystok 2016.
• tom 7: Inter Regnum et Ductum: studia ofiarowane Profesorowi Janowi Tęgowskiemu w siedemdziesiątą rocznice urodzin, red. Piotr Guzowski, Marzena Liedke, Krzysztof Boroda, Białystok 2018.
• tom 8: Rodzina i jej gospodarstwo na ziemiach polskich w geografii europejskich struktur rodzinnych do połowy XX wieku, red. Piotr Guzowski, Cezary Kuklo, Białystok 2019.
• tom 9: Piotr Guzowski, Rodzina szlachecka w Polsce przedrozbiorowej. Studium demograficzne, Białystok 2019.
• tom 10: Piotr Łozowski, Kredyt i dom. Rynki obrotu pieniężnego i nieruchomościami w Warszawie okresu XV i początków XVI wieku, Białystok 2020.
• tom 11: Piotr Łozowski, Rodzina w Starej i Nowej Warszawie w XV i początkach XVI wieku, Białystok 2021.

Seria źródeł:

• tom 1: ,,Stało się to przy obecności naszego urzędu miejskiego białostockiego: Białostocka księga miejska (1744-1794), wstęp Monka Kozłowska, opracowanie Monika Kozłowska, Łukasz Baranowski przy współudziale Jakuba Grodzkiego, Białystok 2018.

Wydane poza serią:

• Framing the Polish Family in the Past, ed. P. Guzowski, C. Kuklo, Routledge 2021.

Artykuły pracowników Centrum ukazywały się w ostatnich latach na łamach czasopism takich jak:

• Agricultural History Review 
• Continuity and Change
• Cross-Cultural Research 
• Economic History of Developing Regions
• European Journal of Population
• Historical Methods: A Journal of Quantitative and Interdisciplinary History
• The History of the Family
• Nature
• Nature Ecology & Evolution
• Population, Space and Place
• Proceedings of the National Academy of Sciences 
• Przegląd Historyczny
• Przeszłość Demograficzna Polski
• Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
• Quaternary Science Reviews
• Scientific Reports

Udział w konferencjach:

W ostatnich latach pracownicy Centrum organizowali sesje i występowali z referatami na następujących kongresach oraz konferencjach międzynarodowych:

• European Social Science History Conference, Belfast 4–7.04.2018
• 17th International Conference of Historical Geographers, Warszawa 15–20.07.2018
• 14th International Conference on Urban History, Rome 29.08–1.09.2018
• 3rd European Society of Historical Demography Conference, Pecs 26–29.06.2019
• 10th Biennial Conference of the European Society for Environmental History, Tallinn 21–25.08.2019
• Rural History 2019 – Conference of the European Rural History Organisation, Paris 10–13.09.2019
• European Social Science History Conference, Leiden 24–27.03.2021
• Convention of Association for Slavic, East European ad Eurasian Studies, New Orlean 1–3.12. 2021
• 4th European Society of Historical Demography Conference, Madrid 2–5.03.2022